Het was een dikke pil van zo’n 450 pagina’s waarop ik me ietwat had verkeken, maar damn, wat een interessant boek is dit.
In Traumasporen laat Bessel van der Kolk (van origine een Nederlander, maar ja, dat kon je bijna al raden na het lezen van zijn naam) op indrukwekkende manier zien hoe diep trauma’s zich kunnen vastzetten in ons lichaam en brein. Het is niet alleen iets wat je “in je hoofd” meedraagt – je lichaam onthoudt het. Zelfs als je denkt dat je iets achter je hebt gelaten, kunnen je zenuwstelsel en je hersenen nog op ‘overlevingsstand’ staan.
Van der Kolk heeft tientallen jaren gewerkt met mensen die allerlei vormen van trauma hebben meegemaakt – oorlogsveteranen, slachtoffers van mishandeling of verwaarlozing, mensen met een moeilijke jeugd. Hij beschrijft hoe trauma’s invloed hebben op hersengebieden die te maken hebben met veiligheid, geheugen en zelfbesef. Daardoor kun je je na een trauma bijvoorbeeld afgesneden voelen van jezelf of anderen. Focus van vele van zijn onderzoeken is PTSS (= Posttraumatische stressstoornis of PTSS is een psychische aandoening die kan ontstaan na het meemaken van schokkende, traumatische ervaringen).
Wat het boek heel bijzonder maakt, is dat het niet blijft hangen in alleen maar ellende of theorie. Van der Kolk zoekt juist naar hoopvolle manieren om te herstellen. Hij gelooft sterk in lichaamsgerichte therapieën zoals yoga, ademhalingsoefeningen, EMDR en zelfs theater. Want praten over trauma is soms niet genoeg – het lichaam moet óók de kans krijgen om te herstellen. Vooral dat laatste vind ik erg interessant. Als coach ben ook ik er van overtuigd dat het de combinatie van zowel praten als bewegen nodig is om je letterlijk in beweging te krijgen een stap te zetten, hoe spannend je dat ook vindt.
Wat me raakt is dat hij mensen met trauma’s niet ziet als “kapot” maar als mensen met een verhaal dat gehoord en geheeld moet worden. Het boek is soms heftig, maar ook warm, menselijk en hoopvol. Het nodigt uit om anders te kijken naar trauma én naar herstel – minder als een “probleem dat opgelost moet worden”, en meer als een proces dat je mag doorleven.
Al met al een mooi boek en de moeite waard om te lezen en van te leren. Als coach kan ik er zaken uit pikken die mij nieuwe inzichten geven en die er ook voor zorgen, als een coachee dusdanige uitdagingen heeft dat hij/zij verdere, meer gespecialiseerde hulp nodig heeft, ik dit beter kan herkennen en die persoon kan doorverwijzen naar de juiste hulp(instantie) die daarmee aan de slag kan gaan. Want als coach kun je mensen zeker assisteren, maar dien je ook heel goed te beseffen waar je iemand NIET mee kunt helpen.